Dù Nhà nước muốn giá nhà đất được kéo giảm ở mức hợp lý để đại bộ phận người dân có chốn an cư, thế nhưng một số chính sách ban hành trong lĩnh vực này đang gặp khá nhiều phản ứng.

Trong đó, chính sách mới nhất là Nghị định 69/CP (ban hành ngày 13-8-2009) về việc thu tiền sử dụng đất theo giá thị trường đối với các doanh nghiệp (DN) khi thực hiện các dự án nhà ở.

Áp dụng là... phá sản!

Đó là nhận định của các DN kinh doanh nhà đất trên địa bàn TPHCM tại buổi tọa đàm nhằm gỡ vướng cơ chế, chính sách đất đai khi áp dụng Nghị định 69/CP do Hiệp hội Bất động sản TPHCM và các cơ quan chức năng tổ chức chiều 18-8.

Trước đây, khi thực hiện dự án, các DN đóng tiền sử dụng đất dựa theo bảng giá đất hằng năm do UBND TP ban hành (chỉ bằng 20% đến 30% giá thị trường) và tiền bồi thường giải phóng mặt bằng được khấu trừ vào tiền sử dụng đất.

Cách tính này dễ thực hiện đối với cơ quan thu thuế và các DN cũng chủ động trong việc thực hiện kế hoạch kinh doanh, triển khai dự án cũng như thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.

Còn hiện nay, khi áp dụng theo Nghị định 69/CP, việc tính tiền sử dụng đất được căn cứ vào giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế theo giá thị trường.

Điều này đã gây không ít khó khăn cho DN kinh doanh bất động sản vì khó ước tính được giá trị đầu tư cho một sản phẩm.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, bức xúc: “Theo quy định hiện nay, các dự án nhà ở kinh doanh phải thỏa thuận thương lượng giá đền bù với dân hoặc bồi thường giải tỏa theo sát giá thị trường, sau đó phải nộp tiền sử dụng đất theo giá thị trường nữa. Như vậy, trên thực tế, DN phải mua đất 2 lần. Điều này cũng đồng nghĩa với việc làm cho giá đất tăng lên trong khi chủ trương chung là giảm giá và bình ổn thị trường nhà đất...”.

Đồng tình với quan điểm này, đại diện Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Sài Gòn Thương Tín Tân Thắng cho rằng nếu áp dụng cứng nhắc theo những quy định mà Nghị định 69/CP đưa ra thì chắc chắn các DN được giao đất có thu tiền sử dụng đất đều bị thiệt hại và có thể... phá sản!

Kiến nghị điều chỉnh

Luật sư Nguyễn Thị Cam cho rằng các quy định hiện nay có một số điểm hạn chế, không tạo ra sự bình đẳng giữa Nhà nước và DN.

“Nếu không sửa quy định mà bắt DN nộp 100% giá đất thị trường là không hợp lý” – luật sư Cam nói.

Theo luật sư Cam, giá đất giao cho DN là giá đất chưa có cơ sở hạ tầng nên không thể thu theo giá đất có cơ sở hạ tầng mà phải thu theo giá đất nông nghiệp.

Luật sư Trương Thị Hòa nói theo quy định, hằng năm, các tỉnh, thành phải ban hành giá đất sát giá thị trường nhưng các địa phương lại không làm được. “Do không có bảng giá đất hằng năm nên mới có chuyện ban hành Nghị định 69/CP. Vì vậy, cần phải tính toán để người dân và DN không bị thiệt hại...”.

Trả lời một số thắc mắc của DN, ông Nguyễn Quốc Chiến, Trưởng Ban Vật giá - Sở Tài chính TPHCM, cho biết các cơ quan chức năng sẽ có những tính toán lại để bảo đảm hài hòa lợi ích cho DN và Nhà nước.

Theo ông Lê Ngọc Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Công sản - Bộ Tài chính, hiện nay chỉ TPHCM là vướng chuyện này.

“Quan điểm của Chính phủ là tạo điều kiện để DN phát triển chứ không thu theo kiểu “chặt, chém” DN” – ông Khoa khẳng định.

Đại diện Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM cho rằng để giải quyết mâu thuẫn về bảng giá đất nên giá đất sẽ được điều chỉnh để tiệm cận giá thị trường.

Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM sẽ kiến nghị Chính phủ điều chỉnh lại giá thu thuế tiền sử dụng đất khi cách tính hiện nay còn phức tạp.

Được trấn an nhưng DN vẫn lo

Dù trong cuộc họp, các DN đã được trấn an rằng sẽ có những điều chỉnh hợp lý để giúp DN vượt khó nhưng nhiều DN vẫn lo ngại thời gian này sẽ kéo dài và ảnh hưởng nặng nề tới thị trường. Theo nhiều DN, nếu cứ áp dụng cách tính mới thì nhà đất ở TPHCM sẽ có mặt bằng giá mới: Giá nhà đất ở vùng ven gần bằng giá khu trung tâm và giá nhà đất ở khu trung tâm sẽ cao ngút trời!